موضوع دیگر آن که صادرات رکن دوم برنامه توسعه اقتصاد غیرنفتی است که این روزها ضرورت های حمایت از آن بیش از گذشته احساس می شود زیرا اولا هزینه های صادرات غیرنفتی به دلیل تحریم ها و کرونا و … افزایش یافته است و ثانیا به دلیل رشد هزینه های تولید، صادرات قدرت رقابتی کمتری دارد.

بر این اساس اگر قرار است از صادرات غیرنفتی و تولید بر اساس سیاست های نظام جمهوری اسلامی ایران و با هدف کشف و اخذ بازارهای جدید حمایتی صورت بگیرد این حمایت ها باید روند صعودی به خود بگیرد. نکته مهم دیگر در این بین آن است که اقتصاد ایران در شرایط رود تورمی بالایی به سر می برد و از سوی دیگر نیاز ارزی در کشور برای تعادل بخشی به بازار ارز و البته سایر بازارهای ارز محور افزایش یافته است. این امر از مسیر نفت محقق نمی شود و اگر در شرایط کنونی که تحریم ها شدت یافته از صادرات غیرنفتی و تامین مالی شرکت های تولیدی صادرات محور حمایت کافی صورت نگیرد عملا اقتصاد در شرایط دشواری قرار خواهد گرفت.

با نگاهی به سهم بالای بانک ها از این مهم به نظر می رسد توسعه حمایت ها از بانک ها به طور خاص بانک های تخصص و به طور اخص بانک توسعه صادرات ایران که از ارکان حامی تولید صادرات محور بوده و هست ضرورت دارد یکی از مهمترین تصمیمات در این باره که باید نسبت به آن تصمیماتی سریع اتخاذ شود افزایش سرمایه این بانک است چراکه در شرایط کنونی حضور این بانک بسیار تاثیر گذار بوده و اگر قرار است سهم بازارهای صادراتی کشور حفظ شوند ضرورت مذکور کاملا احساس می شود.

افزایش هزینه های تولید به خصوص تولیداتی که با هدف صدور به بازارهای جهانی تولید می شوند و همچنین افزایش هزینه های صادرات، تامین مالی صادرات غیرنفتی را سخت تر کرده و اگر بانک ها توان تسهیلات دهی خود را در این شرایط افزایش ندهند عملا در برابر وظایفی که بر عهده دارند ناتوان خواهند ماند و این موضوعی است که بانک توسعه صادرات در شرایط کنونی به آن احتیاج دارد.

در شرایط کنونی تجار و صادرکنندگان موضوعات مختلفی را مطرح می کنند که نشان می دهد هزینه های صادرات برای آنها به شدت افزایش یافته است از جمله این که تان نقل و انتقال پول کاهش یافته و استفاده از روش های ثالث باعث شده هزینه های این امر به شدت افزایش یابند.

این موضوع از آنجا که صادرکنندگان تعهدات ارزی به دولت داشته و موظفند منابع ارزی را به کشور برگردانند از اهمیت بالایی برخوردار است و این در حالی است که به گفته آنها اغلب صادراتی که به برخی بازارها مانند بازارهای اصلی یعنی عراق صورت می گیرد اصولا بر مبنای ریال است و از آنجا که ارزش ریال در کشور روز به روز کاهشی است اصولا ارزش صادرات نیز افت می کند و این خود هزینه فرصت ناشی از مشکلات نقل و انتقال پول در این شرایط است.

نکته دیگر آن که برخی بازارها به دلیل تحریم ها کاملا یا نسبتا از دست رفته اند که بازگشت آنها به چرخه مبادله تجاری هزینه های زیادی را به فعالان حوزه صادرات تحمیل می کند که بعضا این هزینه ها در توان آنها نیست.

از سوی دیگر تخصص لازم برای این کار را نیز ندارند و باید بخش های پژوهشی و مطالعاتی و مشاوره ای بانک های تخصصی از جمله بانک توسعه صادرات ایران اطلاعات لازم را در اختیار فعالان حوزه صادرات قرار دهد. این بدان معناست که حمایت های بانک توسعه صادرات ایران نه تنها حمایت مالی بلکه حمایت های تسهیل گرانه و مشاوره ای نیز هست.

نکته ای که در این میان نباید از خاطر دور داشت آن است که بانک توسعه صادرات توانایی ارایه حمایت های بسیاری را در این شرایط به شرط تامین منابع مورد نیاز دارا است. این بانک در بخش های مختلف مانند ارایه خدمات در حوزه هایی مانند حمل و نقل و یا موافقت های تجاری و … نیز می تواند حمایت های لازم را به عمل آورد و این در حالی است که این حمایت ها در اگزیم بانک های دنیا امری معمول است. به عبارتی افزایش حمایت ها از بانک های توسعه همچون بانک توسعه صادرات ایران می توند منشا ارایه خدماتی گردد که در اگزیم بانک های دنیا معمول و در ایران این وظایف بر عهده نهادهای دیگر قرار گرفته است. به عنوان مثال اگرچه در همه جای دنیا بخش بازرگانی سفارتخانه ها نقش مهمی در موضوع تجارت بر عهده دارند اما اگزیم بانک ها دوشادوش این بخش و سایر نهادهای دخیل در موضوع صادرات وظایف مهمی را در حوزه آموزش، مشاوره، توسعه موافقت نامه های تجاری، مذاکره با طرف های تجاری، ایجاد مینه های تامین مالی دوطرفه از طریق قراردادهای مالی توسعه یافته و ابزارهای مشترک و … بر عهده دارند که تمام این موارد با حمایت از اگزیم بانک ایران توسط دولت و مهیا کردن زمینه های افزایش سرمایه بانک قابل تقویت است.