به گزارش  “سیمای اقتصادی”  در این میان شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) به عنوان یکی از ارکان بحث توسعه حمل و نقل عمومی، با همکاری و پشتیبانی تمام دست اندرکاران امر کارنامه اي از خود برجای گذاشته که قضاوت در مورد آن را باید به مردم سپرد و بس؛ شهروندانی که به عينه خیلی از مسائل را دیدند و فارغ از تمایلات سیاسی و جناحی، می‌توانند در مورد کارهاي انجام شده، نظر واقعی دهند.

اولویت برنامه های مترو چه بود؟

در آبان ماه ۱۳۹۶ کادر جدید مدیریت مترو بر اساس وضع موجود با اهم و في الاهم کردن نیازهای اولویت بندی شده شبکه حمل و نقل ریلی پایتخت، چند هدف را نشانه‌گذاری و بر اساس آن عمل کرد. این موارد عبارت بودند از:

الف) رفع نقايص ایستگاه های افتتاح شده خطوط مختلف و خصوصاً خط ۷ که به لحاظ ایمنی مشکل جدی داشته و در صورت سهل انگاری، بازي با جان و امنیت مسافران را در برداشتند. نواقصی از قبیل فقدان سیستم سیگنالینگ و یا سامانه های تهویه و اطفای حریق، پله هاي فرار، سامانه‌های اصلی و پشتیبان تامین برق، اشکال در ریل گذاری و … به این ترتیب در وهله نخست ایستگاههای خط ۷ و حتی برخی ایستگاه های خطوط ۳ و ۴ که در حال بهره‌برداری بودند و چنین نواقصی با شدت و ضعف متفاوت در آنها احساس می‌شد، ایمن‌سازی شد و به طور استاندارد در اختیار شهروندان قرار گرفت.

ب) نکته مهم دیگر، تکمیل و ساخت ایستگاه‌های بیشتر بود. به عبارت دیگر به جای احداث و حفر بی‌هدف تونل‌های بیشتر که دغدغه‌های جاری مردم را پاسخگو نبود، بهره‌برداری از ایستگاه‌های نیمه تمام در دستور کار قرار گرفت. اين ایستگاه ها البته در ادوار پیشین مدیریت شهری به درصدی از تکمیل نائل آمده بودند اما مسئله قابل توجه آنجاست که بدانیم با پیشرفت عملیات ساختمانی هر ایستگاه، نمی‌توان آن را قابل بهره‌برداری دانست؛ يعني سهم بخش ساختمانی ۴۵ درصد کل عملیات اجرایی احداث یک ایستگاه است و ۵۵ درصد باقی مانده را بخش تجهیزات و تاسیسات شامل می‌شود که اتفاقاً هزینه های گزاف و کارهای اداری خاص خود را در بر دارد. با تمام این اوصاف، میانگین پیشرفت عملیات اجرایی در ۱۶ ایستگاه از خط ۷ تا پایان شهریور ۱۳۹۶ حدود ۴۹ درصد بوده است (بخش های ساختمانی و تجهیزاتی در مجموع) كه طی سال‌های اخیر تکمیل شده و به بهره برداری رسیده اند. ۱۲ ایستگاه از خط ۶ نیز که در این دوره کامل شده اند، تا پایان شهریور ۱۳۹۶ به طور میانگین ۴۱ درصد پیشرفت مجموع کارهای ساختمانی و تجهیزاتی داشته اند. جدول تهیه شده در این زمینه، درصد پیشرفت تمام ایستگاه ها را به تفکیک مشخص کرده است. ایستگاه اقدسیه از خط ۳ نیز حدود ۴۵ درصد پیشرفت داشته که طی کمتر از ۴ سال تکمیل و اخيراً افتتاح شد. البته در کنار ساخت و تکمیل ایستگاه‌ها، در این دوره حدود ۴۰ کیلومتر تونل مترو نیز برحسب ضرورت احداث و یا کامل شد.

ج) سومین اولویت برنامه های مدیریت شهری در حوزه عملیات ساخت و ساز و توسعه شبکه مترو، اقدامات زیرساختی و بلندمدتی بوده که ثمرات آن در سال‌های آینده به بار خواهد نشست. تکمیل و ساخت پایانه‌هایي از قبیل آزادگان، اکباتان، کلاهدوز و …  به همراه تلاش برای طراحی و تولید قطار ملی مترو كه عدم وابستگی به شرکت‌های خارجی را در برداشته و حل مشکل کمبود ناوگان حمل و نقلی مترو را تا حدود زیادی امکان‌پذیر می‌سازد، از جمله مهمترین اقدامات یاد شده است. در کنار این موارد، احداث ۵ پست برق در خطوط مختلف، اضافه کردن ۱۹ رام قطار، حرکت به سمت دستیابی به منابع مالی جدید مانند اوراق مشارکت، مناسب‌سازی ایستگاه‌ها برای استفاده معلولان و افراد کم توان جسمی و حرکتی، رفع نواقص ۳۰ ایستگاه بهره برداری شده و همچنین ایستگاه های تازه تاسیس با نصب و راه اندازی ۲۸۰ رشته پله برقی، ۶۲ دستگاه آسانسور و ۷۸ سامانه تهویه هوا، ساخت ۱۲ ورودی جدید و اقدام برای توسعه خطوط ۳، ۴، ۶ و ۷ مترو از دیگر تمهیداتی است که به مرور زمان آثار و تاثیرات خود را نشان خواهد داد و شبکه خطوط مترو را به حد و اندازه های استاندارد جهانی نزدیک تر می کنند.

سایر اقدامات اجرایی و زیرساختی

در کنار توجه اکید به این ۳ اولویت اجرایی، البته موارد متعددی همچون ارتقا سیستم‌های نرم‌افزاری مربوط به فعالیت‌های مترویي، راه اندازی کمیته ساخت داخل برای بهره مندی هر چه بیشتر از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های نیروی کار داخلی، احياء شرکت مجتمع های ایستگاهی و از همه مهمتر طراحی خطوط چهارگانه جدید بر اساس طرح جامع حمل و نقل ریلی پایتخت که با آغاز عملیات عمرانی اولین ایستگاه از خط ۱۰ (ایستگاه میدان دریاچه شهدای خلیج فارس در منطقه ۲۲) همراه شد، بخشی از تلاش های صورت گرفته در این دوره مدیریتی بود که با زحمت خانواده بزرگ مترو تهران و البته پیگیری ها و حمایت های مدیران ارشد شورای شهر و شهرداری تهران حاصل شده است.

بی تردید بسیاری از این موارد در دوره های آتی مدیریت شهری تكميل و تقدیم مردم خواهد شد که این امر مربوط به ذات و جنس كارهای عمرانی است؛ فعالیت هایی که زمانبر بوده و لزوماً در یک دوره مدیریتي شروع و خاتمه نمی پذیرند اما شرط انصاف آن است که زحمات دست اندرکاران دوره های مدیریتي قبل و بعد از دوره خود را ضایع و زائل نکنیم تا مشمول رحمت و برکت الهی در اموراتمان شویم.

توضیحات:

• ایستگاه دانشگاه تربیت مدرس به دلیل آنکه ایستگاه تقاطعي در خطوط ۶ و ۷ بوده و دسترسی‌های مجزا دارد، دو بار در لیست آورده شده است.

• اينکه درصد پیشرفت عملیات ساختمانی و تجهیزاتي ایستگاه های افتتاح شده به عدد ۱۰۰ نرسیده به آن خاطر است که علیرغم نصب آسانسور و پله برقی در تمام ایستگاه های افتتاح شده اخیر، هنوز تمام پله برقی ها و آسانسور های طراحی شده برای آنها کامل نشده است و در طول زمان خریداری و راه‌اندازی می‌شوند. البته در وضع موجود نیز تمام ایستگاه‌ها از پله برقی و آسانسور به تعدادی که امکان خریداری بوده است، برخوردار شده‌اند.

ضمناً یکی از دلایل عدم اعلام صد درصدی تکمیل ایستگاه‌ها، ساخته نشدن ورودی‌های دوم آنها است که خللی در افتتاح يك ایستگاه ایجاد نمی‌کند اما به هر ترتیب چون در طراحی ها آمده است، باید به مرور زمان و بعد از بهره‌برداری ایستگاه احداث شوند