مطالعات اخیر نشان می‌دهد که بیش از ۷۰ درصد از سازمان‌ها در سطح جهان تنها در سال گذشته تغییرات قابل توجهی را در مدل‌های عملیاتی خود تجربه کرده‌اند. در ادامه این مطلب به چند مورد از جدیدترین تغییرات سازمانی اشاره خواهیم کرد.

تعریف تغییرات سازمانی

تغییر سازمانی به فرآیندی گفته می‌شود که از طریق آن یک شرکت یا هر نوع سازمانی برای تعدیل یا بهبود عملیات، ساختارها، استراتژی‌ها یا فرهنگ خود را تغییر می‌دهد. این تغییر می‌تواند به‌واسطه عوامل مختلفی از جمله پیشرفت‌های تکنولوژی، ترندهای بازار، چالش‌های داخلی، تغییرات نظارتی یا نیاز به بهبود عملکرد و رقابت ایجاد شود.

ماهیت تغییرات سازمانی می‌تواند دامنه وسیعی داشته باشد و از تعدیل در مقیاس کوچک در عملیات روزمره گرفته تا تحولات عمده در مدل‌های کسب‌وکار یا فرهنگ سازمانی را می‌تواند شامل شود.

جنبه‌های کلیدی تغییرات سازمانی عبارتند از:

تغییرات استراتژیک؛ این تغییرات، تغییر ماموریت، چشم‌انداز یا استراتژی کلی سازمان برای همسویی با اهداف جدید یا تقاضاهای بازار را دربرمی‌گیرد.

تغییرات ساختاری؛ این تغییرات شامل اصلاح ساختار سازمانی، مانند سلسله مراتب و تعاریف نقش، برای بهبود کارایی یا انطباق با چالش‌های جدید می‌شود.

تغییرات فرآیند؛ به ساده‌سازی یا تغییر فرآیندها و گردش‌های کاری برای افزایش عملکرد، کیفیت یا رضایت مشتری گفته می‌شود.

تغییرات تکنولوژی: پیاده‌سازی فناوری‌های جدید یا ارتقاء فناوری‌های موجود برای بهبود بهره‌وری و انطباق با عصر دیجیتال در حوزه این تغییرات قرار می‌گیرد.

تغییرات فرهنگی: تغییر فرهنگ، ارزش‌ها و رفتارهای سازمانی با هدف ایجاد یک محیط کاری مثبت، فراگیر یا نوآورانه‌تر، در تعریف تغییرات فرهنگی است.

تغییرات مربوط به نیروی کار: اصلاحات مربوط به نیروی کار، از جمله آموزش، توسعه، تغییر شیوه‌های استخدام و اخراج، موضوعات مربوط به این مدل تغییرات است.

تغییرات سازمانی معمولاً چالش‌برانگیز هستند، چراکه مستلزم مدیریت مقاومت کارکنان، اطمینان از ارتباطات شفاف و حفظ تداوم عملیات در طول تغییرات است.

برنامه‌ریزی دقیق، ارتباطات شفاف، مشارکت کارکنان و ارزیابی مداوم جهت اطمینان از اینکه تغییرات به نتایج مطلوب می‌رسد و به‌طور پایدار در سازمان ادغام می‌شود، برای مدیریت موفق تغییرات ضروری هستند.

ترندهای جدید در تغییرات سازمانی

به نظر می‌رسد، آینده تغییرات سازمانی با اصول انعطاف‌پذیری، فراگیر بودن و پایداری همراه با ادغام مداوم فناوری‌های پیشرفته به وجود می‌آید.

در ادامه به ترندهای جدید در تغییرات سازمانی می‌پردازیم که نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در نحوه عملکرد سازمان‌ها در آینده است.

ترند شماره ۱: ظهور مدل‌های دورکاری و مدل‌های کار ترکیبی

پس از همه‌گیری کووید ۱۹، یکی از مهم‌ترین تغییرات در سازمان‌ها، پذیرش گسترده دورکاری یا مدل‌ کاری ترکیبی است. قبل از همه‌گیری، کار از راه دور معمولاً به‌عنوان یک مزیت در نظر گرفته می‌شد، اما از آن زمان، دورکاری به یک مدل کاری اصلی تبدیل شده است.

این تغییر به دلیل پیشرفت در فناوری است که ارتباطات و همکاری را از فاصله دور هم ممکن ساخته است. این مدل کاری به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا بهره‌وری را حفظ کنند و حتی استعداد خود را فراتر از محدودیت‌های جغرافیایی گسترش دهند.

مدل دورکاری یا مدل کار ترکیبی مزایای متعددی از جمله افزایش رضایت کارکنان، کاهش هزینه‌های سربار و تأکید بیشتر بر تعادل کار و زندگی را ارائه می‌دهد. با این حال، چالش‌هایی را از نظر حفظ فرهنگ شرکت، تضمین تجربیات عادلانه برای همه کارکنان و مدیریت مؤثر تیم‌های راه دور را به همراه دارد.

ترند شماره ۲: افزایش تمرکز بر رفاه و سلامت روان کارکنان

ترند افزایش تمرکز بر رفاه و سلامت روان کارکنان نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در اولویت‌های سازمانی است. سلامت روان و رفاه کلی کارکنان فقط مسائل شخصی نیستند، بلکه عوامل مهمی هستند که بر بهره‌وری، مشارکت و موفقیت کلی یک سازمان تأثیر می‌گذارند.

سازمان‌ها در حال حاضر، استراتژی‌هایی را برای حمایت از سلامت روان و رفاه نیروی کار خود اجرا می کنند. خدمات مشاوره و برنامه‌های مدیریت استرس، ایجاد فضای کاری انعطاف‌پذیرتر برای بهبود تعادل بین کار و زندگی و بالا بردن فرهنگ سازمانی از جمله این استراتژی‌ها هستند.

گروه وطن‌زرین نمونه‌ای از این سازمان‌هاست که بر رفاه و سلامت کارکنان تمرکز دارد و خدماتی همچون روانشناس سازمانی، پزشک سازمانی و … برای کارکنان خود ارائه می‌دهد.

ترند شماره ۳: تأکید بر تنوع، انصاف و شمول (DEI)

تاکید روزافزون بر تنوع، انصاف و شمول (DEI) در سازمان‌ها نشان‌دهنده یک تغییر عمیق و ضروری در دنیای شرکت‌ها است. با شناخت تجربیات و پیشینه‌های متنوع کارکنان، شرکت‌ها فعالانه در حال تلاش برای ایجاد محیط‌هایی هستند که در آن همه احساس ارزشمندی و قدرت کنند. این شامل استراتژی‌های عمدی برای اطمینان از تنوع در همه سطوح، دسترسی عادلانه به فرصت‌ها و منابع و فرهنگ فراگیر است که در آن دیدگاه‌های مختلف مورد احترام و تجلیل قرار می‌گیرند.

ترند شماره ۴: پایداری و مسئولیت اجتماعی

گرایش به سمت پایداری و مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) منعکس‌کننده تحولی در نحوه درک سازمان‌ها از نقش خود در جامعه است. این تغییر به دلیل آگاهی روزافزون از مسائل زیست‌محیطی، ملاحظات اخلاقی و درک گسترده‌تر از منافع ذینفعان است.

پایداری در این زمینه به اتخاذ شیوه‌های کسب‌وکار که از نظر زیست‌محیطی، سالم، اقتصادی، مقرون‌به‌صرفه و از نظر اجتماعی مسئولیت‌پذیر هستند، اشاره دارد.

سازمان‌ها به‌طور فزاینده‌ای شیوه‌های پایدار را در عملیات خود می‌گنجانند، مانند کاهش ردپای کربن، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و تضمین زنجیره تأمین پایدار. این تلاش‌ها نه‌تنها با هدف به حداقل رساندن تأثیرات منفی بر محیط زیست بلکه در ایجاد ارزش اجتماعی مثبت نیز انجام می‌شود.

گروه وطن‌زرین در راستای اهداف توسعه پایدار خود اقدامات متعددی از جمله کاشت نهال، ساخت کارخانه‌هایی که مجهز به تصفیه آب و پساب صنعتی هستند، ارج نهادن به فرهنگ برابری بین زن و مرد و… انجام داده است.

ترند شماره ۵: فرهنگ یادگیری و توسعه مستمر

در عصر پیشرفت‌های تکنولوژی، توانایی نیروی کار برای انطباق و رشد مستمر نه‌تنها یک دارایی، بلکه یک ضرورت است. این ترند شامل ایجاد محیطی است که در آن یادگیری یک فرآیند مداوم است و کارکنان تشویق می‌شوند و قادر به کسب مهارت‌ها و دانش جدید به‌صورت مداوم هستند.

بعضی از سازمان‌ها، در راستای ارتقاء سطح دانش و مهارت‌های کارکنان خود دوره‌های متعددی را به‌صورت رایگان برای کارکنان خود برگزار می‌کنند که گروه وطن‌زرین از جمله این سازمان‌هاست.

علاوه بر ترندهای گفته‌شده، ترندهای دیگری هم وجود دارند و به‌صورت کلی سازمان‌ها در حال تعریف مجدد نحوه عملکرد، تعامل و رشد خود هستند. هر یک از ترندهای گفته‌شده، مجموعه‌ای از چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود را ارائه می‌کند، این ترندها باهم تصویری از آینده‌ای را ترسیم می‌کنند که در آن سازمان‌ها چابک‌تر، کارمندمحورتر و از نظر فناوری پیشرفته‌تر هستند.