هر ساله روز ۱۳ نوامبر به مناسبت تولد والنتین هاوی، بنیانگذار نخستین مدرسه نابینایان در جهان، بهانه‌ای است تا یک بار دیگر ارزش‌ها و اهمیت آموزش نابینایان و کم‌بینایان مورد تاکید قرار بگیرد. یکی از مهم‌ترین موضوعات در این مورد افزایش سطح دسترسی‌پذیری نابینایان به فناوری‌ها و دستگاه‌های دیجیتالی جدید است. به همین مناسبت، قصد داریم مروری داشته باشیم بر فناوری‌هایی که زندگی افراد دارای اختلالات بینایی را متحول کرده است. شرکت سامسونگ، به‌عنوان یکی از پیشگامان عرصه فناوری، همواره برنامه‌ها و طرح‌های ویژه‌ای در جهت بهبود «دسترسی‌پذیری» (Accessibility) محصولات خود داشته است تا فارغ از سن، نژاد، جنسیت یا توانایی کاربران خود، جهان را برایشان در دسترس‌تر کند. در ادامه قابلیت‌ها و طر‌ح‌های سامسونگ در این حوزه را مرور کرد‌ه‌ایم.

دستیار صوتی در دستگاه‌های هوشمند سامسونگ

کسانی که اختلال بینایی دارند، هنگام استفاده از دستگاه‌های هوشمند برای پیدا کردن مکان کلیدها و اجرای اپلیکیشن‌ها دچار مشکل می‌شوند. بر همین اساس شرکت سامسونگ، گوشی‌ها و تبلت‌های هوشمند خود را به «دستیار صوتی صفحه‌خوان» (Screen Reader Voice Assistant) مجهز کرده تا به این افراد در مکان‌یابی و استفاده از قابلیت‌های دستگاه‌ها کمک کند. در کنار آن، «بیکسبی» (Bixby) به عنوان پلتفرم هوش مصنوعی سامسونگ می‌تواند هنگام نوشتن یا ارسال پیام با این افراد همراه شود. فقط کافی است دستورات لازم به صورت گفتار به این دستیار داده شود تا جملات گوینده را به کلمه تبدیل نماید.

علاوه بر این، سیستم «صفحه‌خوان» (TalkBack) گوگل در گوشی‌ها و تبلت‌های سامسونگ، با ارائه بازخورد صوتی برای دستورات مختلف، مشخص می‌کند که محتوای نمایش داده شده روی صفحه درباره چیست. توصیف محتوا به کاربران امکان می‌دهد که بدون نیاز به دیدن صفحه نمایش، از دستگاه خود استفاده کنند. قابلیت «خواندن ورودی صفحه کلید با صدای بلند» (Speak Keyboard Input Aloud) می‌تواند متن در حال تایپ را بخواند و بازخورد صوتی خود را بر حسب کاراکتر، کلمه و یا هر دو مورد ارائه دهد. «بینایی بیکسبی» (Bixby Vision) از آنچه در محیط اطراف دیده می‌شود تصویری شفاهی ارائه می‌دهد. «برچسب صوتی» (Voice Label) نیز به کسانی که بینایی محدودی دارند اجازه می‌دهد برای تشخیص دادن اشیا با شکل مشابه، یک فایل صوتی ضبط کرده و یک تگ NFC به آن اختصاص دهند تا هنگام نزدیک کردن گوشی به این تگ، فایل صوتی آن پخش شود.

سفارشی‌سازی حالت نمایش صفحه

تدبیر دیگری که سامسونگ برای افراد با بینایی کم اندیشیده، بهبود دید صفحه نمایش دستگاه با استفاده از گزینه‌های مختلف است. برای اینکه محتوا و متن در حال نمایش، بیشتر از قبل، قابل رویت باشد، کاربران می‌توانند «اندازه و سبک فونت» (Font Size & Style)، «اندازه و رنگ نشانگر» (Pointer Size & Colour)، «ضخامت مکان‌نما» (Cursor Thickness) و «زوم صفحه» (Screen Zoom) را طبق سلیقه و نیاز خود تنظیم کنند. همچنین «حالت نمایش» (Display Mode) امکاناتی را فراهم می‌کند که بتوان کنتراست صفحه را افزایش داد یا با درشت‌تر کردن محتوا، دید را بهتر کرد. البته نیازی به فعال کردن جداگانه این ویژگی‌ها نیست و می‌توان از بخش تنظیمات، به آنها دسترسی فوری داشت.

«تم با کنتراست بالا» (High Contrast Theme)

این قابلیت از یک طرح پس‌زمینه با کنتراست بالا استفاده می‌کند تا خواندن محتوا برای افراد کم‌بینا راحت‌تر باشد. به این شکل که نوشته‌ها با رنگ روشن در یک زمینه تیره نمایش داده می‌شوند تا به خصوص در محیط‌های تاریک دید بهتری ارائه شود و هنگام استفاده طولانی، خستگی چشم کاهش پیدا کند.

«فونت با کنتراست بالا» (High Contrast Fonts)

استفاده از این گزینه به کاربر اجازه می‌دهد که رنگ و حاشیه فونت دستگاه را برای ایجاد کنتراست بیشتر بین متن و پس‌زمینه تصویر، تنظیم کند.

«صفحه کلید با کنتراست بالا» (High Contrast Keyboard)

قابلیتی است که با بزرگ کردن اندازه صفحه کلید سامسونگ و همچنین تغییر رنگ کلیدها، کنتراست بین متن و پس‌زمینه را افزایش می‌دهد تا دید بهتری ایجاد شود.

امکانات سامسونگ برای توانمندسازی افراد کم‌بینا

به منظور توانمندسازی بیشتر افراد کم‌بینا، «هایلایت کلیدها» (Highlight Buttons) قابلیتی است که با رنگی کردن کلیدها آن‌ها را برجسته‌تر می‌کند. «حاشیه‌سازیRelumino » (Relumino Outline) گزینه‌ای کاربردی برای افرادی است که مشکل تاری دید دارند و جزییات اشیاء در تصاویر و ویدیوها را به خوبی تشخیص نمی‌دهند. با فعال کردن این گزینه، مرز بین اشیاء و محیط اطراف آن‌ها برجسته و قابل تشخیص می‌شود. «وارونگی رنگ» (Colour Inversion) به کاربران اجازه می‌دهد برای ایجاد دید بهتر، رنگ‌های صفحه نمایش را وارونه کنند. «تصحیح رنگ» (Colour Correction) به افرادی که تشخیص رنگ‌های خاص برایشان دشوار است کمک می‌کنند تا ترکیب رنگی نمایشگر را طبق شرایط بینایی خود تغییر دهند. «فیلتر رنگ» (Colour Filter) نیز مناسب افرادی است که خواندن محتوا از روی پس‌زمینه سفید برایشان دشوار است تا بتوانند دید و سرعت خواندن خود را بهبود ببخشند.

با فعال کردن «حذف انیمیشن‌ها» (Reduce Animations) جلوه‌های حرکتی هنگام تغییر صفحات یا استفاده از اپلیکیشن‌ها، حذف شده یا به حداقل می‌رسند تا خستگی چشم کاهش پیدا کند. با «کاهش شفافیت و تاری» (Reduce Transparency & Blur) در زیرنویس‌ها و منوها، دید واضح‌تری ایجاد می‌شود. «حالت بسیار کم‌نور» (Extra Dim) روشنایی صفحه نمایش را به پایین‌ترین حد خود می‌‎رساند تا مطالعه در تاریکی آسان‌تر شود. «بزرگ‌نمایی» (Magnification) با بزرگ‌تر کردن کل یا بخشی از صفحه، دید محتوا را بهتر می‌کند. «ذره‌بین» (Magnifier) نیز ویجتی است که از دوربین گوشی کمک می‌گیرد تا بتوان به آسانی روی اشیاء و محیط اطراف زوم کرد. به علاوه این ویجت دارای گزینه‌هایی برای کنترل فیلتر رنگی، روشنایی و کنتراست صفحه است تا نمای واضح‌تری از متن یا تصویر را نشان دهد.

گفتنی است که تمامی این قابلیت‌های دسترسی‌پذیری و بهبود دید برای افراد نابینا یا کم‌بینا، از طریق ساعت مچی هوشمند سامسونگ نیز قابل دستیابی هستند و کاربران می‌توانند از این امکانات روی مچ دست خود بهره ببرند. این ساعت‌ها همچنین با ارائه بازخورد لرزشی توسط گزینه «لرزش ساعت» (Vibration Watch)، زمان دقیق را به کاربران اطلاع می‌دهند. بدین صورت که یک ضربه با دو انگشت روی صفحه، بیانگر ساعت است و دو ضربه با دو انگشت دقیقه را اعلام می‌کند.

تلویزیون‌هایی با دید بهتر

تلویزیون‌های سامسونگ به دلیل ارائه امکانات مناسب برای افراد نابینا، کم‌بینا و کاربران دچار اختلالات بینایی، تاییدیه ATECH را از بنیاد ONCE اسپانیا دریافت کرده‌اند. این دسته از تلویزیون‌ها، در کنار منوهای آسان، زیرنویس و توضیحات صوتی، دارای ویژگی‌هایی هستند که کاربران برای دسترسی به عملکردهای دستگاه نیازی به دیدن نداشته باشند. «راهنمای صوتی» (Voice Guide) به کاربران امکان می‌دهد به راحتی بین کانال‌ها و قابلیت‌های مختلف تلویزین جابجا شوند. «توصیف صوتی» (Audio Description) محتوای در حال پخش روی صفحه را شرح می‌دهد. «زوم گرافیکی» (Graphic Zoom) صفحه را تا ۲۰۰ درصد بزرگ‌تر می‌کند تا برای همه افراد قابل دیدن باشد. «کنتراست بالا» (High Contrast) تمامی منوها را با حداکثر میزان کنتراست نمایش می‌دهد. «مقیاس خاکستری» (Grayscale) با تغییر رنگ صفحه به سفید و مشکی، از فشار چشم کم کرده و به تشخیص بهتر سایه و روشن تصویر کمک می‌کند.

اپلیکیشن SeeColors در تلویزیون‌های سری QLED سامسونگ، به افراد دارای کور رنگی کمک می‌کند تا طیف رنگی صفحه را متناسب با دید خود تنظیم کنند. «یادگیری کنترل از راه دور» (Learn Remote Control) به کاربران نابینا یا کم‌بینا کمک می‌کند تا به سرعت مکان و عملکرد کلیدهای کنترل از راه دور را یاد بگیرند. تلویزیون پس از فشردن هر کلید، اعلام می‌کند که آن کلید چه کاری انجام می‌دهد. «یادگیری صفحه منو» (Learn Menu Screen) نیز این افراد را با کارکردهای مختلف تلویزیون آشنا می‌کند. این ویژگی، در مورد نحوه استفاده کنترل از راه دور، راهنمای صوتی تلویزیون، پخش برنامه‌ها و سایر گزینه‌ها، توضیحات صوتی و الکترونیکی ارائه می‌دهد.

لوازم آشپزخانه و زندگی در خدمت نابینایان

قابلیت SmartThings Talkback در لوازم خانگی سامسونگ، با ارائه بازخورد صوتی از گزینه‌های روی صفحه، به کاربران دارای مشکل بینایی کمک می‌کند تا درک بهتری از وضعیت داشته و به راحتی دستگاه‌های هوشمند خانه خود را کنترل کنند. عملکرد این قابلیت، توسط انواع ژست‌های حرکتی مانند ضربه زدن یا کشیدن روی صفحه انجام می‌شود. علاوه بر این، برای نوشتن روی کلیدهای ماشین لباسشویی‌ها و خشک‌کن‌های هوشمند سامسونگ از خط بریل استفاده شده تا پیدا کردن آن‌ها برای افراد آسان‌تر شود. همچنین در صورت درخواست، روی دستگاه‌های سامسونگ به صورت رایگان «برچسب‌های بریل» (Braille Stickers) ارائه می‌شود تا نیاز کاربران را برآورده کند.

علاوه بر این، سامسونگ از تجربه کاربری صوتی روی لوازم خانگی هوشمند خود بهره برده تا افراد دارای بینایی محدود با استفاده از انواع صداها بتوانند عملکردهای مختلف را تشخیص دهند. برای مثال اگر کاربر پیچ تنظیم ماشین لباسشویی یا خشک‌کن را بچرخاند، هر بار که به گزینه چرخه عادی می‌رسد، یک صدای خاص پخش می‌شود. یا زمانی که دمای هوای یخچال یا آب لباسشویی افزایش پیدا می‌کند، تن صدا نیز افزایش پیدا می‌کند. در کنار راهکارهای صوتی، سامسونگ برای دستگاه‌های خانگی خود، از یک صفحه کنترل با دید بهبود یافته استفاده کرده است. این نمایشگر LCD روشن با نوشته‌های بزرگ، خوانایی صفحه را حتی در محیط‌های تاریک افزایش می‌دهد.

این‌ قابلیت‌ها، تنها بخش‌هایی از ویژگی‌هایی است که سامسونگ طراحی کرده تا افراد بیشتری بتوانند از محصولات و قابلیت‌های هوشمند در زندگی روزمره خود بهره ببرند. این شرکت در مسیر توسعه و ارتقای قابلیت‌های دسترسی‌پذیری محصولات خود، تلاش می‌کند دنیایی بدون مرز را برای کاربران خود فراهم کند.