بانکداری دیجیتال برای انجام عملیات‌ بانکی و حتی فراتر از آن، کل سفر مشتری، به هوش مصنوعی متکی است.
اخیراً بانکهای کشورمان در رقابتی تنگاتنگ برای تحقق بانکداری دیجیتال هستند و می کوشند نیازهای روبه تحول و گسترش مشتریان را شناسایی و پیش بینی نموده و خدمات خود را بر این اساس شخصی سازی نمایند. نظر به اهمیت این مبحث، روابط عمومی بانک صنعت و معدن با شهرام ارباب معروف مدیر امور فناوری اطلاعات و ارتباطات این بانک به گفتگو نشسته که در ادامه می آید:
سابقه تحول دیجیتال در بانک از کجا اغاز گردید و در حال حاضر در چه وضعیتی می باشد؟
با ابلاغ سند بالادستی “بانکداری آینده و تحول دیجیتالی؛ رویکرد سیاستی و چارچوب استقرار مبتنی بر پارادایم اقتصاد هوشمند” ، در فروردین ۱۳۹۸ ،حرکت به سمت تحول دیجیتال به عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد دیجیتال به کلیه بانکها الزام گردید. در این راستا بانک صنعت و معدن نیز پس از انتخاب چند مشاور خبره در امور تحول دیجیتال، پروژه بانکداری دیجیتال را آغاز نمود. پس از آن تیمی متشکل از نخبگان بانک با راهنمایی مشاوران منتخب به بررسی وضعیت موجود پرداخته و با تحلیل وضعیت مطلوب و شناسایی شکاف، نسبت به تهیه نسخه اولیه نقشه راه اقدام نمودند لیکن با شیوع بیماری کرونا این پروژه نیز همانند سایر پروژه ها با وقفه دو ساله مواجه گردید و مجددا در سال ۱۴۰۱ شروع به فعالیت نمود. در فاز جدید اجرا رویکرد وزارت اقتصاد در خصوص نظارت بر اجرای پروژه های تحول دیجیتال تغییر و با شکلی جدید پیگیری گردید و بانکها موظف شدند در بازه های سه ماهه و با ساختاری چابک پروژه های تحول دیجیتال را جدای از ساختار سنتی بانک، طراحی ،اجرا ، پایش و گزارش نمایند.
در فاز دوم تحول دیجیتال، چه اقداماتی انجام شده است؟
با توجه به تغییر رویکرد وزارت اقتصاد و با نگاه چابک سازی اجرای پروژه های تحول دیجیتال،و همزمان با تغییر معاونت وقت فناوری اطلاعات و ارتباطات، بانک ملزم به ایجاد ساختاری مجزا به منظور اجرای برنامه ها و تحقق اهداف، مدیریت تغییرات، مدیریت پروژه ها و هماهنگی برنامه تحول دیجیتال گردید.
در این راستا ساختار دفاتر چهار گانه “دفتر برنامه تحول دیجیتال” (DTO) ، “دفتر مدیریت تحول دیجیتال” (TMO)، “دفتر مدیریت تغییرات” (CMO) ، “دفتر مدیریت پروژه” (PMO) تشکیل گردید و طی احکامی از سوی مدیریت محترم عامل اعضا دفاتر به شرح ذیل منصوب گردیدند:
سرکار خانمها زهرا خانلری و سیده زهرا ابوالحسنی کومله به سمت ریاست و معاونت دفتر DTO
جناب آقای اصغری و سرکار خانم مریم حیدری رسول آبادی به سمت ریاست و معاونت دفتر TMO
جناب آقای سیامک فرامرزی و سرکار خانم مریم وثوقی به سمت ریاست و معاونت دفتر CMO
جناب آقای محمد رجبی و سرکار خانم رعنا غزالی به سمت ریاست و معاونت دفتر PMO
ساختار اداری اجرایی تحول دیجیتال در حال حاضر در بانک به چه نحو می باشد؟
در حال حاضر هریک از دفاتر دارای دو عضو که از لحاظ سازمانی همتراز ریاست و معاونت اداره می باشد بوده و زیر نظر عضو محترم هیات مدیره مشغول به فعالیت می باشند. از آنجائیکه موتور محرکه تحول دیجیتال در چارچوب SAFe ، منابع انسانی خبره سازمان می باشند لذا گروههای کاری خبره با عنوان ART تشکیل گردید. این گروههای کاری در کنار ساختار سنتی بانک نقش کلیدی در ایجاد تحول در ابعاد مختلف سازمان ایفا می نمایند. در ساختار جدید ART ها مسئول راهبری برنامه های تحول دیجیتال در بانک می باشند و دفتر TMO مسئولیت نظارت، هماهنگ سازی، رفع مشکلات و همگام سازی برنامه های آنها جهت تحقق اهداف نقشه راه بانک در سند بانکداری دیجیتال را دارا می باشد.
دلیل استفاده از چارچوب SAFe برای چینش ساختار سازمانی تحول دیجیتال چه می باشد؟
سالها بانک از متدلوژی چابک اسکرام برای اجرای پروژه های نرم افزاری بهره می برده است لیکن این استاندارد پاسخگوی نیاز کل ساختار سازمان نبوده و نهایتا بانک نیازمند بکارگیری استاندارد ها و چارچوب های تعیین شده SAFe در سطح سازمان گردید و ساختار دفاتر دیجیتال و ART ها مطابق با استاندارد ها و تعاریف این چارچوب طراحی و اجرا گردید.
برای تصویب پروژه ها و برنامه های تحول دیجیتال، ارکان تصمیم گیری به چه نحو می باشد؟
در ساختار جدید سه رکن تصمیم ساز در نظر گرفته شده است که به نظر می رسد کلیه نیازهای برنامه ها و پروژه های تحول دیجیتال را مرتفع می کند که به شرح زیر می باشد:
• کمیته CDO: این کمیته شامل مدیر عامل، دو عضو هیات مدیره، اعضای هیات عامل، مدیر سازمان و روشها و معاونت فناوری اطلاعات و مدیریت فناوری اطلاعات می باشد و وظیفه سیاستگذاری و تصویب برنامه و پروژه ها را بر عهده دارد. در صورت تصویب موارد توسط کمیته، مصوبات جهت اجرا در اختیار دفاتر تحول و ART ها قرار می گیرد. تا کنون چند جلسه کمیته CDO برگزار شده است و ماحصل آن تصویب ساختار کمیته TMO و برنامه های سه ART بانکداری باز، بانکداری شرکتی و مدیریت سرویس می باشد.
• کمیته TMO: این کمیته شامل معاونت فناوری اطلاعات ، مدیریت فناوری اطلاعات ، ریاست و معاونت دفتر TMO، مدیران کلیه ART ها و ریاست دفاتر CMO، PMO وDTO و یک یا چند عضو خبره می باشد.کلیه برنامه های ART ها می بایست بعد از تهیه به این کمیته ارائه گردد و در صورت تایید آن توسط کمیته، در اختیار دفتر DTO قرار می گیرد تا در رکن بالاتر (کمیته CDO) مطرح گردد. تا کنون چند جلسه کمیته TMO برگزار شده و ماحصل آن تایید برنامه های سه ART بانکداری باز، بانکداری شرکتی و مدیریت سرویس می باشد.
• کمیته CAB: این کمیته شامل ریاست و معاونت دفتر CMO و عضو خبره فناوری می باشد و وظیفه آن بررسی موارد تغییرات برنامه و پروژه ها می باشد. در صورت تصویب تغییرات توسط کمیته، موارد در اختیار دفتر DTO قرار می گیرد تا در رکن بالاتر (کمیته CDO) مطرح گردد.
بانک برای اجرای پروژه ها چگونه از تجربه موجود در کشور استفاده می نماید؟
در حال حاضر از دو مشاور خبره با تجربه گسترده در کسب و کار بانکی و فناوری بهره می بریم. در زمینه توسعه کسب و کار و چابک سازی فرایند های بانکی از خدمات مشاوره یکی از خبرگان صنعت بانکی کشور استفاده می کنیم و در خصوص سرویس های فناوری اطلاعات در راستای تحول دیجیتال و نقش کسب و کار در توسعه سرویس های تحول گرا در حال همکاری با مشاوره خبره در زمینه مربوطه می باشیم.

نحوه کارکرد ساختار سازمانی جاری بانک در کنار ساختار جدید تحول دیجیتال (دفاتر) به چه شکل می باشد؟
در حال حاضر با استقرار ساختار جدید، مقرر شده است سرویس های مرتبط با سفر مشتری که منجر به خلق ارزش به صورت مستقیم برای مشتری می گردد و یا سرویس های زیر ساخت نرم افزاری که به عنوان سکو برای ایجاد محصولات متنوع فناوری نیاز است در زمره فعالیتهای ساختار جدید تحول دیجیتال تعریف گردد و سایر سرویس ها کمافی السابق در ساختار سنتی توسعه داده شود.
۸- تعداد آرت ها و نحوه عملکرد آنها در سازوکار جدید به چه شکل می باشد؟
تا کنون تعداد پنج ART، مدیریت سرویس ، حاکمیت داده، بانکداری باز، بانکداری شرکتی و بازنگری فرایندها تعریف شده است که راهبری آن به ترتیب بر عهده آقایان شهرام ارباب معروف (مدیر محترم فناوری اطلاعات و ارتباطات)، شهرام شهرامی (ریاست محترم اداره آمار و اطلاعات)، امید کاملی (ریاست محترم شعبه ۲۴*۷)، مهدی صدری (ریاست محترم اداره بانکداری شرکتی) می باشد و آقای نادرکاشانی (ریاست محترم شعبه صنعت) می باشد.