به گزارش روابط عمومی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، علی نصیری رئیس این سازمان در همایش ملی بازآفرینی شهری، ایمنی و مدیریت بحران که با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر و تهران شرق و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران برگزار شد، ضمن خیر مقدم به مدیران، اساتید، مسئولان اجرایی،دانشجویان، داوطلبان دوام و مدیران و کارشناسان حاضر در این نشست و نیز گرامیداشت یاد جانباختگان زلزله بم به تجربیات این زلزله اشاره کرد و یادآور شد: زلزله بم نگاه مسئولان به مدیریت بحران را تغییر داد. در این دو دهه شاید سرعت‌مان ایده‌ال نبوده ولی قدمهای بسیاری برداشتیم و امروز در سالگرد آن می‌توان گفت ما از آن زلزله درس گرفتیم . زلزله بم باعث شد ذهن و نگاه مسئولان در زمینه ساخت و ساز ، تدوین آیین‌نامه‌ها و نیز توسعه زیرساخت‌ها تغییرات معناداری پیدا کند . البته هنوز تا رسیدن به نقطه ایده‌آل فاصله داریم اما تلاش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که این روند شتاب گرفته است.

وی در ادامه از نبود یک وحدت فرماندهی واحد و فقدان مدیریت یکپارچه به عنوان یکی از چالش‌های کنونی در ساختار مدیریت بحران نام برد و خواستار افزایش هماهنگی‌های بین‌دستگاهی برای تقویت این موضوع و ایجاد فرماندهی واحد در این زمینه شد.

نصیری در ادامه به تشریح وضعیت گسل‌های اصلی و فرعی تهران پرداخت و با اشاره به جمعیت ۱۰ میلیونی و مساحت شهر ، تعداد واحدهای مسکونی موجود و نیز با نگاهی به بافت فرسوده پایتخت یادآور شد که این شهر مستعد زلزله‌های بزرگی است.

وی با بیان این نکته که تهدید زلزله به معنای ایجاد مسئله برای شهر است، در ادامه با اشاره به اهمیت راهبرد تولیت واحد ریسک و ادغام پدافند غیرعامل وHSE در مدیریت بحران به تشریح مخاطرات محتمل در پایتخت پرداخت و از سیل، زلزله، طوفان، آتش‌سوزی، تغییرات آب و هوایی، مواد خطرناک، تهدیدات بیولوژیک، فرونشست زمین ، فروریزش ساختمان، زمین لغزش و تجمعات انبوه به عنوان بحران‌های عمده احتمالی نام برد و سپس وضعیت گسل‌های مهم تهران در شمال و جنوب شهر و میزان خطر این گسل‌ها را تشریح کرد.

نصیری در ادامه توضیحاتی در خصوص رخداد زلزله، احتمال لرزه‌خیزی شهر، نحوه فعالیت شبکه شتاب‌نگاری تهران و نیز شیوه فعالیت سامانه هشدار سریع در زمان وقوع زلزله ارائه داد.

رئیس سازمان پیشگییری و مدیریت بحران در ادامه به تشریح سیمای تهران پس از زلزله احتمالی پرداخت و از آتش‌سوزی گسترده، هجوم شهروندان، آبگرفتگی، واژگونی تانکرهای سوخت، قطع شبکه‌های ارتباطی، مسدود شدن راه‌های مواصلاتی، اختلال در امدادرسانی و تخریب برخی مراکز درمانی یه عنوان بخشی از آسیب‌های احتمالی در صورت رخداد یک زلزله بزرگ نام برد که باید برای هر کدام برنامه‌ریزی داشت.

ساختار مدیریت بحران شهر تهران، ستاد مدیریت بحران پایتخت، ساختار مدیریت بحران در مناطق ۲۲‌گانه، نحوه فعالیت پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران در مناطق، نواحی و پایگاه‌های استان‌های معین، پهنه‌بندی پنج‌گانه آمادی،خانه‌های دوام و ایمنی در نواحی، دبیرخانه ستاد مدیریت بحران کلانشهر تهران، کارگروه‌های تخصصی ۱۵گانه و نحوه ارزیابی عملکرد کارگروه‌ها موضوعات دیگری بود که وی به تشریح آنها پرداخت.

نصیری در ادامه با اشاره به اهمیت راهبرد پیشگیری در مدیریت بحران تهران به بررسی موضوع راه‌اندازی قرارگاه ایمنی کالبدی برای پیشبرد راهبردهای مربوط به ایمنی پرداخت و یادآور شد که این قرارگاه در قالب ۲۵ خط تلاش ۱۵۸ اقدام را پیش برده و به بررسی وضعیت ابنیه فنی و بزرگراهی، شریان‌های حیاتی، بافت‌های فرسوده و ناپایدار، وضعیت پل‌ها و گودهای پرخطر پرداخته است.

بررسی تفاهم‌نامه ارزیابی ایمنی ساختمان‌های مهم و بلندمرتبه با هدف ارزیابی ۱۶هزار ساختمان، موضوع دیگری بود که وی به آن اشاره کرد و گفت: تا این لحظه حدود ۳ هزار ساختمان بازدید و ۱۰۴۶ ساختمان ارزیابی شده است.

بنابراین گزارش ، بررسی ایمنی ۲۸۰۰ مدرسه بر اساس استانداردهای HSE با هدف شناسایی موارد ناایمنی، ارتقای ایمنی مراکز سلامت با هدف کسب تاییده ایمنی حریق، سازه، رفع خطر مخازن ناایمن و امکان‌سنجی احداث بیمارستان‌های مرکز تروما موضوعات دیگری بود که در این جلسه توضیحاتی در خصوص آنها ارائه شد.

توسعه شبکه شتاب‌نگاری و لرزه‌نگاری و ارائه اطلاعاتی در خصوص شبکه لرزه‌نگاری درون‌چاهی، نصب سنسور در عمق صد متری، سامانه هشدار سریع زلزله و نحوه عملکرد آن، مدیریت خطر سیل و توسعه و ارتقا سامانه پیش‌بینی ، مدیریت مخاطرات هواشناختی، تکمیل ساخت و ارتقای پایگاه‌های پشتیبانی و افزایش این پایگاه‌ها به ۱۰۷ پایگاه، راه‌اندازی و نصب سامانه تامین انرژی پنل‌های خورشیدی در ۸ پایگاه، موضوعات مربوط به HSE و ایمنی‌های خرد در شهر تهران، دسته‌بندی مخاطرات و پایش این مخاطرات در قالب چک‌لیست‌های HSE ، تدوین نقشه راه این موضوع، تشکیل کمیته‌های اندیشه‌ورز و دیگر اقدامات انجام گرفته در این زمینه نیز موضوعات دیگری بود که رئیس سازمان به آن ها اشاره کرد.

وی در ادامه به تشریح فعالیت‌های انجام شده در حوزه پدافند غیر عامل، ایمنی ایستگاه‌ها و خطوط مترو و پدافند شیمیایی پرداخت و توضیحاتی در خصوص برگزاری تمرین امداد هوایی، تمرین‌های دورمیزی زلزله در سازمان و در سطح مناطق، برگزاری دو دوره تمرین سیل و مهارت‌آموزی بقا در شرایط سخت در فشافویه، تمرین اسکان اضطراری در بوستان ولایت، استان‌های معین و پهنه‌بندی پنج‌گانه آن در سطح تهران، نحوه اجرای طرح اسکان اضطراری در پایتخت، مخازن آب اضطراری، شبکه ارتباطات پایدار و نصب دکل‌های خودایستا، حضور میدانی در حوادث، مدیریت برف ، داوطلبان واکنش اضطراری محله و تقسیم‌بندی تخصصی این گروه‌ها، فرهنگسازی بحران، تشکیل ۲۰ هیات اندیشه‌ورز و استفاده از ظرفیت استادان دانشگاه در برنامه‌ریزی‌های مدیریت بحران پرداخت.

لزوم توجه به نوسازی بافت‌های ناپایدار

در ادامه این نشست محمد آیینی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری گفت: بر اساس شاخص‌های شورای عالی شهرسازی ایران بیش از دو میلیون و ۷۰۰ هزار سقف ناپایدار داریم که در پهنه‌های مختلف وجود دارند و حدود ۱۰ میلیون نفر از جامعه ما زیر این سقف‌های ناپایدار زندگی می‌کنند و این بناها سازه‌ ندارند. در نتیجه ۱۰ میلیون نفر از جمعیت با زندگی در این بافت‌های ناپایدار در معرض خطر قرار دارند.

وی گفت: یکی از دلایل اصلی افزایش خسارات زلزله بم، فقدان سازه بود. در نتیجه یکی از موضوعات کلیدی در مدیریت بحران توجه به نوسازی بافت فرسوده است .

وی گفت: از مجموع دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی ناپایدار ، یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده قرار دارند که حل این معضل نیز یک شبه انجام نمی‌شود. البته راهبرد اصلی دولت سیزدهم شتاب‌بخشی به کاهش سقف‌های لرزان و توسعه بافت‌های پایدار است.

وی گفت: این شتاب‌بخشی با دو مشکل مواجه است که دولت و شهرداری‌ها به تنهایی نمی‌توانند این کار را انجام دهند. بنابراین ما باید به سمت مردمی‌سازی این کار برویم ، با این حال مشکل این است که مردم توانایی نوسازی واحد خود را ندارند و همین باعث شده که در تعاریف موجود یکی از تعاریف بافت فرسوده همین ناتوانی مردم برای نوسازی بافت واحد مسکونی فرسوده‌شان باشد.

وی افزود : ما حتی اگر وام ارزان در اختیارشان بگذاریم باز هم توانایی نوسازی بافت فرسوده برای همه مردم وجود ندارد ، در نتیجه یکی از راهکارهای اصلی استفاده از توانایی سرمایه‌گذاران و توسعه‌گران برای مشارکت در نوسازی بافت‌های فرسوده است.

وی خاطرنشان کرد: بخشی از سرمایه‌گذاران نیز به واسطه سودآوری اندک در این پروژه‌ها شرکت نمی‌کنند، در نتیجه ما باید آنها را به طرق مختلف برای کمک به مردم تشویق می‌کردیم که از ابتدای فعالیت دولت کنونی بسته‌های مختلف تشویقی برای سرمایه‌گذاران آماده شد و با زحمات صورت گرفته در این دولت تاکنون تعداد پروانه‌های ساختمانی جدید از مرز ۱۸۰ هزار واحد عبور کرده است که باید این عدد حداقل به سالی ۳۰۰ هزار واحد برسد.

ایمنی یکی از عناصر کلیدی شهر پویا

در ادامه این نشست سید علی موسوی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق از موضوع ایمنی به عنوان یکی از عناصر کلیدی شهر کاربردی و پویا نام برد و اهمیت برگزاری این همایش را پرداختن به این موضوع عنوان کرد.

وی با اشاره به این که دانشگاه پویا و دغدغه‌مند بر محیط پیرامونی تاثیرگذار است یادآور شد: امیدوارم بتوانیم به عنوان بازوی مسئولان شهری، شهر و جامعه‌ای مترقی و شایسته بسازیم.

بنابراین گزارش، بازآفرینی شهری، اسکان غیررسمی و بافت فرسوده، ایمنی و مدیریت بحران در مناطق شهری و روستایی، جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی بازآفرینی شهری، مشارکت‌جامعه‌محور، الگوهای مداخله،بازسازی و بازتوانی، الزامات پدافند غیرعامل در توسعه شهرهای جدید، سیما و منظر شهری با رویکرد ایمنی و مدیریت بحران، اقتصاد و نظام بودجه‌ریزی با محوریت بازآفرینی شهری، توسعه شهرهای جدید و رویکرد شهر هوشمند، بازآفرینی شهری و جنبه‌های محیط‌زیستی و ابنیه مقاوم و هوشمند در برابر زلزله بخشی از محورهای اصلی این همایش بود.